Obrolan singkat kami ketika menerima tamu dari BKM Sukoharjo di Balai @DesaPonjong kemarin adalah seputar kata Gempung.
Sebenarnya sederhana, awalnya mereka bercerita tentang Rokok, alasan merokok dan salah satu teman Pak Sumanto mencoba memberikan solusi mau nggak berhenti merokok?
Salah satu Perokok Mas Bani mengatakan belum. Mas Nur Jaten (bukan saya) mengatakan berhenti merokok setelah terkenan sakit. Kemudian dia memutuskan berhenti merokok hingga sekarang.
Sedangkan yang satunya Pak Arif Al Fauzi mengatakan kalau pernah berhenti merokok. Akan tetapi memutuskan kembali merokok karena Gempung.
Nah itu awal diskusinya.
Secara saya dan mas Arief Nurdiyanto ini termasuk generasi anak muda akhiran, yang kosa kata jawa mulai menipis saya bingung dengan istilah Gempung tersebut.
Kemudian Pak Sumanto menjelaskan Gempung itu semacam jengkel dengan bumbu kecewa dan ada sedikit rasa nggondok (bingung kan? saya juga).
Kemudian Pak Sumanto menjelaskan kalau makna tadi betul, tapi Gempung itu kalau level kecewa bisa diibaratkan di Level 10, jika nilainya itu 1 – 10. Nah level2 dibawahnya itu ada Kecewa, Mangkel, Nggondok dan sejenisnya.
Saya juga semakin iseng untuk menanyakan ke Rana Social Media Twitter.
Gempung <~ ono sing ngerti maknane?
— Nurudin Jauhari (@jauhari) May 29, 2014
Kemudian beberapa teman menjawab, seperti Mbak @Alvanila yang menjawab Gempung = Emosi
Emosi "@jauhari: Gempung <~ ono sing ngerti maknane?"
— (///-') (@alvaniLa) May 29, 2014
Dan ada juga yang salah makna, Gempung dipikir Lempung :|
Itu Lempung Bero :| RT @endrotok: @dzofar @jauhari gempung itu bukannya 'tanah liat' atau 'lumpur'?
— Nurudin Jauhari (@jauhari) May 29, 2014
Nah malah dari salah makna tadi Mas @endrotok semakin serius kemudian mengasih Tautan di Blogdetik tentang beberapa makna tak hanya gempung tadi tapi juga kata2 jawa yang cukup kumplit =)) (selo yaa… Iyaaa)
http://twitter.com/endrotok/status/471854904873463808
Dan berikut beberapa Kumpulan Kata Jawa dan Maknanya… semoga bermanfaat.
GALUH TIMUR INDONESIA
Sumber : NDI ORA
——————————–
Monologue :
Ucapan terima kasih saya haturkan kepada semua pihak, baik yang secara langsung maupun tidak langsung turut membantu dalam penyusunan kamus ini terutama dalam hal perbendaharaan kata
Salam
________________________________________________________________________
A
Abab : bau mulut
Abané : konon katanya
Abang : merah
Abong-abong : mentang-mentang
Abot : berat
Acan : kata mati sebagai penguat maksud
Aci : tepung kanji
Acrok : acak (pamakaian)
Adhang : menanak nasi
Adheg, ngadheg : berdiri
Adem : sejuk, dingin
Adep, madep : menghadap
Adhoh : jauh
Adhol : jual
Adras : nama bapak saya
Adhus : mandi
Agé : boleh, silahkan
Agé-agé : bergegas
Agul, Agulan : sombong
Ail : letih (mengunyah)
Aja : jangan
Aja Maning, apa maning : apalagi
Ajaha : kata tambahan
Ajang : wadah
Ajeg : tetap, stabil
Aji : berharga
Ajur : remuk
Akas : kuat
Akéh : banyak
Akur : damai
Alangan : rintangan
Alang-alang : ilalang
Alap : ambil, pilih
Alap-alap : elang
Alas : hutan
Alem : sanjung, puji
Aleman : manja
Aling : halang
Alon : pelan
Alot : keras (susah dihancurkan/dicabut)
Alu : alat menumbuk
Alub : rebus, panaskan hanya sebentar
Alum : layu
Alung : sodor, serah
Alup : gonggong
Alus : halus
Amba : luas
Ambekan : nafas
Ambén : ranjang
Ambeng : nasi tumpeng
Ambles : amblas
Ambring : sunyi senyap
Ambrol : runtuh
Ambu : aroma
Ambung : cium
Ames : bulan-bulanan
Amis : anyir
Amit : permisi
Amoh : mudah (dicabut, digigit)
Ampeg : sesak nafas
Ampleng : sepi
Ampok : kuda kuda rumah
Amprih : pamprih, maksud
Ampyang : sejenis kue jipang namun tipis terbuat dari beras ketan dan gula
Amuk : hajar
Ana : ada
Anab : menghangatkan nasi
Anam : anyam, renda
Ancengan : jatah makanan yang terpisah
Ancer-ancer : ancang-ancang
Ancik-ancik : tempat berpijak
Ancog-ancog : sejenis saung, gubug
Anda : tangga
Andel-andelen : saling mengandalkan, khawatir
Andeng-andeng : tai lalat
Andhon : menumpang
Anduk : handuk, babat
Ané, anuné : kepunyaan
Anéng : untuk, kegunaan
Angél : sulit, susah
Anget : hangat
Angger : jikalau, andai
Anggep : anggap
Anggo : pakai
Anggon : tempat
Anggrem: mengerami telur
Anggres : terharu
Angken : pendam dalam hati
Angker : seram
Angkoéh : memangnya
Anglér : masa tanam setelah dibajak
Angob : menguap
Angon : menggembala
Angot : kumat
Angot pisan : lebih-lebih
Angkrik : sejenis umbi-umbian
Angkruk : daerah sekitar balai desa galuh timur
Angus : jelaga, gosong
Anjlog : terjun
Anjog : tiba, sampai
Anta : hambar
Anteng : diam, damai
Antep : dibiarkan
Anthok : gerakan maju mundur sekitar pinggang
Anter : berkesinambungan, nonstop
Antup : sengat
Anu : sesuatu
Anyang : tawar harga
Anyanganyangen : sebentar-sebentar kencing (disertai rasa sakit akibat minum air mentah)
Anyar : baru
Anyeb : dingin hampir basi
Anyuk-anyuk : gerakan makan, mengunyah
Aor : getir
Aos : keras (suara)
Apal : hapal
Apek : bau basi
Apem : sejenis kue basah
Apén- apén : pura-pura
Apes : sial
Apik : bagus, pantas
Apu : kapur bubuk
Aran : nama
Arep : depan
Arip : ngantuk
Arit : sabit, celurit
Arug : timbun, urug
Aruh-aruh : marah-marah
Asah : meraut, menajamkan benda
Asat : kering, habis (air)
Asu : anjing
Atis : dingin sekali
Atob : sendawan
Atos : keras, liat
Aub : rindang
Auk : teriak
Aul : manusia berkepala anjing (hantu)
Awad-awad : pura-pura
Awag : asal asalan, asal tebak
Awak : badan
Awan : siang
Awang-awang : langit
Awangan : perkiraan
Awar-awar : tumbuhan perdu
Awas : teliti
Awat-awat : kerangka layangan
Awéh : boleh
Awét : tahan lama
Awit : semenjak
Awu : abu
Awuk : usir
Awur : bubuhi
Ayak : saring
Ayem : tenteram
Ayid : bau, basi
Ayu : cantik
________________________________________________________________
B
Babad : tebas
Babak : melepuh kena air panas
Babal : nangka kecil
Babaran : melahirkan
Babéh : bapak, ayah
Babiran : sisa belahan kayu
Babu : pembantu
Bacin : bau kotoran
Badeg : keruh, kotor
Badég : nira
Badék : tebak, terka
Badha : hari raya, lebaran
Badi ora : sejenis penyesalan
Badung : bandel
Badur : bunga bangkai
Baé : saja
Baem : gusi
Bagel : lempar, sambit
Bagén : biar
Bagol : tidak bulat, penjol
Bahénol : montok, sexy
Bajag : itik jantan
Bajang : pirang
Bajing : tupai
Bakal : calon
Bakul : tengkulak, bandar
Bakyak : sendal yang terbuat dari kayu
Bal : bola
Bal motha : bola tenis
Bal tampek : softball
Balak : dobel, rangkap
Balang : lempar
Balapan : lomba cepat
Balé : kursi
Balég : puber, centil
Balékna : kembalikan
Balik : pulang
Balo : belum matang
Balung : tulang
Banah : bahan
Bancét : anak kodok
Bancuh : diterjang banjir
Bandharan : judi dengan taruhan karet gelang
Banda yuda : pemandian diwilayah sabrang kulon (galuh timur II)
Bandhem : lempar menggunakan batu besar
Bandot : kambing jantan
Bandul : pemberat
Banggel : susah dibilangin
Bangor : nakal
Banjur : siram
Bangkar : tak tertolong
Bangkong : kodok darat
Bangor : nakal
Bantén : tumbal
Bantér : cepat
Banyak : angsa
Banyu : air
Bapuk : montok, sexy
Bapung : kakek
Bar : selasai
Barakan : ladang yang tak digarap
Barat : angin
Bareng : bersama
Barlén : sejenis permainan kuno
Basa : bahasa
Bathang : bangkai
Bathok : tempurung
Bathuk : jidat
Batir, batur :kawan
Bau : pamong desa
Bawangan : jenis jangkrik
Bawon : bagi (an)
Bawuk : matang (buah)
Bayong : benih lele
Bebasa : berbahasa halus
Bebasan : bagaikan
Bebeh : malas, sungkan
Bebenah : merapihkan
Bebodo : bodohi
Bebulak : lahan yang terbengkalai
Bécér : belanja
Becik : bagus, pantas
Bedah : belah, sobek
Bedagal : pangkal pohon yang sudah mati
Bedél : robek
Bedil : senapan
Bedo : sama, kembar
Bedol : cabut
Bedug : tabuhan
Begajul : urakan
Bégal : rampok, penodong
Bégen : mengayun pergelangan tangan dengan cara terbalik
Begéng : kerempeng
Begér : sehat bugar
Begja : untung
Begog : babi
Begu : gede ambek
Béhel : potongan besi
Bejad : bejat, rusak parah
Bejek-bejek : remas
Bekakak : ayam bakar utuh
Bekem : bungkam
Bekis : bentak
Bela : tumbal
Belék : koyak
Belér : sayat
Belet : tercebur lumpur
Belih : tidak
Belik : tempat pemandian
Beling : becahan kaca
Belis : iblis
Belok : kotor
Bélong : sejenis tompel berwarna merah
Beluk : panggil
Beluluk : bakal kelapa yang masih kecil
Belur : lebam
Benem : timbun
Bendo : golok
Bengék : batuk
Bengenyén : dahulu kala
Benguk : sayuran jenis kapri
Bengi : malam
Bening : bersih, transparan (air)
Benter : ikan keci. Wader
Bentér : sangat takut
Benting: cindai, selendang yang dibebatkan dipinggang
Benthong : pukul
Benyék : lembek
Benyéng : beber
Bera : banyak
Beraraun : menjerit ketakutan yang luar biasa
Berem : lebam
Bero, turun bero : hernia
Berud : gesek
Beruk : induk monyet
Bésan : orang tua menantu
Besek : suram, pudar
Besét : sayat
Besiar : pohon albasiar
Besot : spiral
Betah : kerasan
Bethak : beradu
Beton : biji buah nangka dan durian
Bethot : tarik
Betiti : buah yang kualitasnya kurang bagus
Béwok : cambang
Béyékan : boyok, pinggul
Biang : induk
Bidur, bithur-bithur : melar, bentol
Bijig, mijig : menanduk
Bilah : senjata
Bilal : ditinggalkan begitu saja
Bindeng : berdengung, flu
Birit : geser
Bis : gorong-gorong
Bithing : lidi
Biul : sejenis musang
Biung : nenek
Blao : zat pewarna biru
Blandhar : bentangan kayu untuk atap rumah
Blandring : lempar menggunakan kayu
Blantik : calo, makelar
Blarak : daun kelapa
Blaruk : rabun
Bledagan : rekahan
Bleman : kayu
Bléncong : perkakas pertanian
Blekok : kuntul
Blendis : ikan cere
Blenthang-blenthong : acak- acakan
Blesek : benam
Blethuk : suara benturan tulang
Bletok : kepala penis
Blingsatan : pecicilan
Bliris, blorok : totol-totol
Blong : ember dari seng
Blubuh : gampang tidur
Blungbang : pembuangan sampah
Blus : masuk
Bluthuk-bluthuk : gelembung air mendidih
Boci : berat sebelah
Bodem : godam, palu
Bodin : singkong
Bodol : rusak
Boék : singkap, kuak
Bogél : kerdil
Bogem : tinju
Bogo : ikan gabus
Bojo : istri
Bokong : pantat
Bola : benang
Boléd : ubi jalar
Bolong : berlubang
Bolor : busuk, terserang hama (buah)
Bondos : ludes, tekor
Bontot : bungsu
Boneng : gigi nongol
Bongbong : tenang perasaannya
Bonggan : salah sendiri
Bongkot : pangkal
Bongkrék : gaplek
Bonyor : lembek, gembur
Boras : pucuk daun umbi-umbian yang bisa dimakan
Boros : pohon jagung
Bosok : busuk
Bothét : senggama
Bothok : malas mandi
Botor : biji buah kecipir
Boyong : pindah, ungsi
Braben : templok, tempel
Brangkal : batu kapur
Brayan : pergi bersama
Bratawali : tumbuhan obat yang rasanya pahit
Brebet : renggut paksa
Breng, slentheng : aroma menyengat
Bréngsék : sialan
Bribil : kotoran kambing
Brindil : habis tak tersisa
Brintik : keriting
Brisat : repleks, gerakan cepat yang timbul karena rasa kaget
Brocék : bopeng
Brontok : tutul
Brubut : cabut
Brug : jembatan
Bruit : rambut yang tumbuh disela selangkangan
Brutu : pantat sebelah atas tempat tumbuhnya bulu ekor
Bubat : berangus
Bubrak : pugar
Bubut : nama burung
Budeg : tuli
Buek : burung hantu
Buel : terguling
Buh : pemandian disungai dekat angkruk
Bujang : perjaka
Bujel : tumpul
Bujig : kusut, acak-acakkan (rambut)
Bujur : kain
Buket : pekat
Bukur : kerang
Bulak : lahan tak tergarap
Bundas : terkelupas
Bung : rebung
Bungah : bahagia, berseri-seri
Bungbung : celengan atau kandang jangkrik dari ruas bambu
Bungah : senang, berseri-seri
Buntel : kemas
Bupet : lemari kecil
Bupung : membawa barang terlampau banyak
Burak, Burak tangkrak : bubar
Burcang : bubur kacang hijau
Bureng : samar
Bures : habis tak bersisa
Buri, buritan : belakang
Busek : hapus
Busik : burik
Busung : membusung (perut)
But, Cis : kata seru sebagai ungkapan rasa tak percaya
Buteng : gampang marah
Buthek, Buthuk : keruh
Buthet : ikat
Buyung : kendi
Buyut : cicit, alergi
________________________________________________________________
C
Cablak : cerewet
Cabol : kaki meja
Cacak : coba
Cadil : campuran minuman sejenis cendol
Caduk : pengki, tempat sampah
Cagak : sangga, tunjang
Calakan : cekatan, tanggap
Candang : putus
Cangap : membuka mulut secara paksa
Cangking : jinjing
Cangkrang : cangkang, kulit telur
Cangkrangen : sejenis penyakit cacar
Cangkem : mulut
Cangkir : gelas bergagang
Caping : topi
Capit : gapit
Carang : jenis buah mangga
Carik : sekretaris desa
Cathék : gigit ular
Cathut : tang, jepit
Cawet : celana dalam
Ceblok : hujam kedalam tanah
Cébol : kerdil
Cébor : menyaring gilingan singkong
Cebrik : becek
Cecek : cicak
Cécék : nangka
Cécél : lecet
Cecer : cecar, incar
Cecumpang : keramas
Cecrumut : kotor (muka)
Cédal : kurang jelas dalam berbicara
Cedot : putus
Cegigak-cegigik, cekikikan : ketawa-ketiwi
Ceguk : menyentong nasi
Cekak : sempit
Cekel : pegang
Ceking : kerempeng
Celak : rias mata
Céléng : babi
Celong : mata cekung
Cemai : sebangsa ketimus terbuat dari kelapa
Cémang-cémong : muka belepotan
Cemceman : wanita simpanan
Cememeg : pegang
Ceménthol–ménthol : baru lahir
Cemol : ambil
Cemirit : rasa asam pada buah
Cempréng : nyaring tetapi tidak merdu
Cendek : pendek
Cendép : pendek, tidak tinggi
Céndol : dawet, minuman
Céngap-céngap : ngap, mau meninggal
Céngar : bugar
Cengeng : kemeng, penat
Cenggoékan : genangan air
Cengkir : kelapa muda yang belum ada buahnya
Cengklok : tumit
Cengkrong : arit
Cénos : kacang tanah yang masih muda
Centhung : model potongan kuncung
Cenut-cenut : pusing
Cepel : setengah kering
Ceplik : lampu templok
Cepon : tempat nasi
Ceprot : sebatan cambuk
Cérém : mudah, remeh
Cérét : poci
Ceriwis : cerewet, sebangsa kol, kubis
Céthék : dangkal
Cetha : jelas
Cethathangan : kaki atau tangan yang bergerak sembarangan
Cethik : pinggang
Cethol : makan (ayam)
Céwéng : jinjing
Cewiwi : sayap
Ciblék : jenis burung
Ciblon : mandi disungai
Ciduk : gayung
Cikakak, téngkék : burung pemakan cacing
Cikrak : mainan dari bambu
Cilik : kecil
Ciluh : belek,kotoran pada mata
Cimplung : singkong yang direbus dalam rebusan nira
Cindil : anak tikus
Cindung : tudung kepala
Cingcing : mengangkat celana,biar tidak basah /kotor
Cingkrem : sergap
Cipir : kecipir, sayur kacang-kacangan panjang bersegi empat
Ciplukan : tumbuhan liar biasanya untuk obat, buahnya juga enak
Cipok : cium bibir
Ciprut : sukro, makanan ringan
Cithak : cetak
Ciu : tuak
Ciuriuri : jenis permainan tempo dulu
Ciwit : cubit
Clengceng : obor dari bambu
Clingak-clinguk : tengak-tengok
Cluthak : tangan panjang (suka mencuri)
Cluthis : iseng, jail (tangan)
Cocot : mulut
Codot : kelelawar
Cogag : songong
Coh : meludah
Cokot : gigit
Cokli : onani
Colat : mencelat
Colong : curi
Colok : memasukan benda kedalam mata
Comong : muka belepotan
Comot : ambil
Congklang : tunggang langgang
Conor : sodor
Coro : kecoa
Crokéng : bopeng
Crot : berak
Crowokan : pembuangan air sawah
Crut : air yang tersendat memancar
Cua : percuma
Cubuk : cangkir
Cucrup : sedot
Cucuk : paruh
Cucur : kue basah
Cugek : ketus, kenes
Cuik : ambil buang (luka)
Cuil : ambil sedikit
Cukit : kue basah yang rasanya asam (dicocol air gula dan parutan kelapa), hanya dapat dijumpai digaluh timur dan sekitarnya itupun hanya ada dibulan puasa
Cukur : pangkas rambut
Culeng : tuang
Cungkir : perkakas untuk menyiangi rumput
Cungur : hidung
Cunong : jidat jenong
Cunthel : bodoh
Cup : jeda, cuti. Kata seru untuk pengakuan atas barang temuan
Cupang : sebangsa pesugihan
Cuples : tusuk
Cuplak : kutil
Curug : air terjun
Curut : tikus
Cuthang : kaki belakang serangga
Cuthat : menyingkirkan sesuatu mamakai bilah
Cuthik : mengeluarkan sesuatu menggunakan bilah
________________________________________________________________
D
Dacin : neraca, timbangan
Dacun : mobil bak terbuka
Dada menthok : bagian dada ayam
Dadal : lecet
Dadung : tambang
Dagar : sandung
Dagé : sejenis tempe terbuat dari ampas kelapa
Dangkél : pangkal akar atau pohon
Danyang : peri
Dara : merpati
Dawuan : genangan air
Dayang : pelayan
Deder : menyebar benih
Déglé : bodoh
Dégor : pincang
Degung : gong
Déhém : batuk kecil, ehem-ehem
Dekong : cekung
Demen : suka, cinta
Dempél : wanita simpanan
Démpél, démpét : menempel
Dempet : rapat
Dempok, dénok déblong : bahenol, montok
Dengalna, tonyo : mendorong kepala
Dengkil : kaki kambing
Depa : jengkal
Desal-desel : mendesak
Dewek : sendiri
Dhadhén : tanaman yang tumbuh dengan sendirinya
Dhadhi : jadi (selasai dikerjakan)
Dhadhong : anak perempuan
Dhak-dhumadhak : tak diduga
Dhalan : jalan
Dhalu : kelewat matang
Dhamar : lampu
Dhami : jerami
Dhawa : panjang
Dhelanggung : jalan
Dherep : panen padi
Dheruk : burung tekukur
Dherum : duduk santai
Dhilat : jilat
Dhimaha : sengaja
Dhobal : boros
Dhobol : bohong
Dhol : jual
Dholan : main
Dholap-dolop : celingukan
Dhom : jarum jahit
Dhomaih, senéni : marahi
Dhum, dhumdhum : bagi
Dhué : punya
Dhuméhé : karena sebab
Dhudhu : bukan
Dhulang : suap
Dhunya : harta
Dhupa : bangsa jangkrik paling kecil
Dhurung : belum
Dingin, disit : dulu
Dingkul : wadah dari bambu
Dis, disé : takdir
Dodos : lubangi
Dongé : baiknya, seyogyanya
Dongdang : ayunan bayi
Doran : gagang cangkul
Doyong : miring, condong
Dringo bengglé : tanaman penolak bala
Dugar : rusak
Dungkuk : bongkok
Dukuh tengah, dukuh tiong : sebuah perdukuhan diwilayah galuh timur
Dupak : tendang
Duwur : atas, tinggi
________________________________________________________________
E
Ébég : kuda lumping
Écan-écan : berani-beraninya
Écé : hina
Écér : asong
Édan : gila
Égal-égol, égat-égot : geal-geol, goyang
Éling : sadar
Elus : belai
Ema : ibu
Éman : sayang, baik
Embak-embak : kepakan sayap
Emban : gendong
Embak-embak : kepakan sayap
Embuh : entah
Emong : enggan, tidak mau
Empan : makanan (di empani : dikasih makan)
Empok : dikentutin
Ēmperé : sepertinya
Ēmpér : teras
Émut : sadar
Endas : kepala
Endut : lumpur
Éndhah : biarin
Endog : telur
Enek : jengkel, sakit perut
Enem : enam
Eneng : diam, kalem
Enes : sukurin
Énggal : hampir
Éngganéng : kalau saja
Enggon : tempat
Engkuk : ulat tanah
Éngos : hindar
Enték : habis
Entho-entho : mata kaki
Énthog : itik
Entong : jangan
Ények :injak
Enyong : saya
Épék-épék : kepak sayap
Éram : kebangetan
Erangen : kutu air
Eri : duri
Érik : somse
Ésuk : pagi
Étér : emas tiruan
Éthé : binatang yang menempel dipohon dan suranya sangat nyaring
Étung : hitung
Éwu : ribu
Éwuh : tak terurus (ladang)
________________________________________________________________
G
Gabar : akibat terlalu lama
Gabes : rasanya seperti busa
Gabos : busa
Gabug : mandul
Gabus : topi koboy
Gadil : taring babi
Gadung : umbi-umbian yang suka dibuat keripik
Gaga : padi darat
Gagang golok : situs, petilasan diwilayah kali pucung (perdukuhan di galuh timur)
Gagah : tampan
Gagahan : belagu
Gagian : cepetan, bergegas
Galo : bilah untuk membersihkan cangkul
Galeng : bedengan sawah
Galur : teras, beranda
Gaman : senjata
Gamblang : jelas
Gamping : pasir dari batu cadas
Gancét : tidak dapat lepas
Ganco : alat pertanian
Gandén : gada, godam
Gandengi : marahi
Gandes : sukurin
Gandul : pepaya
Ganggang : renggang
Gangsar : lancar
Gantar : galah
Ganyong :umbi-umbian
Gaok : gagak
Garan : gagang
Garang : mengeringkan dengan api
Garanggati : laba-laba pohon
Garap : olah
Garem : pupuk
Gares, garot : makan
Garet : berserat (rasa)
Garing : kering
Garong : rampok
Garot : gigit
Garu : alat bajak sawah
Gasir : bangsa jangkrik terbesar
Gathot : gaplek
Gawa : bawa
Gawan, gegawan : bekal
Gawé : bikin, kerja
Gayip : enak saja
Géang : goyang
Gebah : usir
Gebeg : keramas
Gébés : sikat, ambil
Gebog : wadah dari bambu
Gebrot : banting
Gebral : jatuh
Gebug : pukul
Gebur, jebur : cebur
Gebus : jilatan api
Gebyas : botol kecil
Gedag : ultimatum kawin
Gedang : pisang
Gedé : besar
Gedeg : jengkel
Gedhebogan : batang pisang
Gedig : pukul
Gedor : pukul pintu
Gegares : makan
Gegem : genggam
Gégép : tang
Geger : iga
Gégér : siar
Gegerah : ledek, soraki, ditertawai
Gegerap : disuruh cepatan
Geget : gigit
Gegibang : ganggu
Gegiwing : jurang
Gegothot : pegang terus
Gejah : basah becek
Gejar-gejor : ceplas-ceplos
Gejis : menusuk anggota badan dengan jari untuk mengagetkan
Gejug : injak
Geléléngan : santai
Gelem : mau
Gelung : sanggul
Gelut : tarung
Gemagah, gemagus : belagu
Gembel : lebat (buah, rambut)
Gembéran : teriak (kambing)
Gembéng : mudah sakit
Gemblong : ketan
Gembréng : lampu templok, sejenis patromak
Gemedé : sombong
Gemedher : gaduh, berisik
Gemet : tak sanggup menahan
Gempét : jepit, tekan
Gempung : enek, jengkel
Gempur : serang
Gemuk : stempet
Genah : emang, kamar
Gendhar : kerupuk berbentuk kotak
Gendek : tempat beras dari gerabah
Gendheng : gila
Gendolo : bulat besar
Gendul : botol
Gendungan : rebana, marawis
Gendon : hama ulat tanah
Genjor : jenis belalang
Géndot : genjer
Généng : koq
Genet : tepung
Genggaong : sebangsa kumbang
Genggarangan : sejenis musang
Génggong : jangkrik
Geni : api
Gentar : takut karena kaget
Gentawél : berayun-ayun
Genthong : guci, bejana
Gényéh : lembek
Gényéng-gényéng : tarik sana kemari
Gepak : kotak
Geplak : combro
Gepuk : nyangkul
Gérem : kue
Gering : kurus
Gerung : erang
Gerus :ngulek bumbu
Geseng : gosong
Getas : mudah patah/putus
Getap : kagetkan
Gethak :jitak
Géthang : beda sebelah
Gethék : pagar
Gething : jijik
Gethuk : kue dari olahan singkong dan kelapa
Getih : darah
Getol : rajin
Gibug : jenis ular
Giduh : bentol akibat alergi
Gigak-gigik : ketawa-ketiwi
Gigir : punggung
Giginau : belajar
Gigis : aus, erosi
Gigu : begidik, ngeri
Gijil : buah zakar
Gilis : gilas
Gila : takut, ngeri
Gim : selesai
Gimir : tertarik
Giras : sehat
Giring : tuntun
Giser : giling
Gisik : haluskan
Gites : bunuh
Githok : punggung
Gitik : sebat, cambuk
Giyan, gagiyan : cepetan
Glagah : tumbuhan perdu serupa tebu
Glagepan : tidak bisa menjawab
Gledeg : lumbung padi
Glédégan : mobil-mobilan
Glepung : tepung
Gleser : bergerak, gelosor
Gléthak : terkapar, tergeletak
Glinding : roda
Glondongan : utuh (kayu)
Glontoran : saluran air pinggir dijalan
Glubed : lilit
Gludug : petir
Glugu : pohon kelapa
Glugur : gemuruh petir
Goang : sompal
Gobédh : pisau
Gobél : payah, bodoh
Goci, tali goci :, tali kama pada layangan
Godha : jenis belalang
Godog : rebus
Godong : daun
Gogor : macan
Gojlog : didik, tempa
Golak : kalung untuk kambing
Golong : campur jadi satu
Gombal : kain lap
Gombangan : galian tanah untuk pembuatan batu bata
Gondol : bawa
Gonéng : koq
Goni : karung
Goréh : sibuk sendiri, tidak tenang
Gori : nangka muda
Goroh, gegoroh : bohong
Goséh : guling-guling
Gotha-gotho : dipegangin terus
Gothat-gothot : lama tidak putus potong
Gotri : pelor
Gowok : buah sejenis blueberry, sarang burung yang terletak dijurang
Gragal : kasar, bebatuan kecil
Gramang : semut merah
Grantingan : sisa-sisa
Gréndél : kunci
Grénjal : bangun tidur
Grentes : terasa dihati, haru
Gribig : wadah sejenis tikar dari anyaman bambu untuk menjemur gabah
Grinting : rumput
Growong : berongga
Grusa-grusu : buru-buru
Gubed : ikat
Gubeg : ikat kepala untuk menahan sakit
Gubug : saung
Gucir : pelit
Gudal : kotoran yang terdapat pada kemaluan
Guder : kereta penganggut barang
Gudig : luka, koreng
Gugah : membangunkan tidur
Gugup : buru-buru
Gugur : runtuh, longsor
Gulak-gulak ; mendidih
Gulang-guling : gelisah tak bisa tidur
Gulu : leher
Guluh : daki, kotoran tubuh
Gumoh : cairan yang keluar dari lambung
Gumun : heran, takjub
Gundul : botak
Gunteng : ngobrol
Gupak : main Lumpur
Gurih : renyah
Gutheng : hitam sekali
Guyang : siram
Guyer : memegang dengan cara memutar
Guyu : tawa
________________________________________________________________
H
Haha, sa haha : tidak terhitung banyaknya
Hawa : suasana
Hebring : hebat
Hoya : jajanan
Hup : stop
Hurah : kata untuk menakuti
________________________________________________________________
I
Idep : tahu, ngerti
Idhep : bulu mata
Ider : menjajakan dagangan
Idhoh : ludah
Ihalé : ujung-ujungnya
Ijol : tukar
Ijuk : serabut pohon aren
Ikal : gulung
Ikih : inih (menyepelekan)
Ilang : hilang
Ilat : lidah
Iléni : alirkan
Iler : air liur
Ilir : kipas
Ilok : pantas
Ilokan : masa iya
Imbu : timbun biar cepat masak (buah)
Imbuh : kasih lebih
Inggeng : pantau, selidiki
Ingklik : buah pohon singkong
Ingkrig : kukusan singkong + kelapa
Ingsor : bawah
Ingu : pelihara
Injen : mesin, intip
Inthil-inthil : amandel
Ipuk : semai
Ireng : hitam
Irig : ayakan
Iring : sisi, pinggir
Irus : alat untuk menciduk sayur, sendok besar
Isep : sedot, hisap
Iser : geser
Isin : malu
Itung : hitung
Iwak : ikan
________________________________________________________________
J
Jaba : luar, kalau
Jabah : jalani
Jabang : calon
Jabeg : budek, tuli
Jadi : wajan besar
Jaé : jahe
Jagal, i : pegangin
Jago : ayam jantan
Jagong : duduk
Jagur : pukul
Jali : totol hitam putih
Jalibang : jangkrik genggong berwarna merah
Jalitheng : jangkrik genggong berwarna hitam
Jambé : pinang
Jambon : pink, merah muda
Jander : bubur jagung
Jangan : sayur
Janggut : dagu
Japah : kulit mati pada luka
Japlak : kerah baju
Jaran : kuda
Jarit : kain
Jawané : ceritanya
Jawil : colek
Jawong (gajah wong) : candi diwilayah makam dawa (perdukuhan di galuh timur)
Jebul : nongol
Jebulané : ternyata
Jedil : kacang tanah
Jegér : suara petir
Jejek : tending
Jel, jejel : memasukan dengan cara dipaksa
Jelantah : sudah terpakai
Jeléh : enek
Jembar : luas
Jembung : bejana, jambangan
Jembut : rambut kemaluan
Jembrang : pucuk pohon padi yang telah kering
Jenang : dodol
Jendel : bodoh, idiot
Jengit : gatal
Jénggér : tanduk ayam
Jéngkél : marah
Jengking : nungging
Jengkok : kursi
Jenthik : jari, jemari
Jepun : jenis layangan
Jéré : katanya
Jero : dalam
Jerum : hasut
Jethis : tanah tak digarap
Jikot : ambil
Jim : jin, setan
Jimat : azimat, benda bertuah
Jin : pertama
Jipang : kue, jajanan
Jirat, jenjiratan : tunggang langgang
Jiret : ikat
Jit, ngejit : menyusun bata untuk dibakar
Jlekethit : jenis jangkrik
Jléthot : kripik sejenis opak
Joar : nama pohon
Jok : tuju, kursi
Joll : nama panggilan saya
Jolokan : strategis
Jongjang : permainan tempo dulu
Jongkong : jengkang
Jongkot : anteng
Jor : tidak diurus, dibiarkan
Jotos : pukul
Jregjeg : tunas ilalang
Juada pasar : jajanan pasar
Jubel : dimasukan paksa, padat
Jugul : gantikan
Jujulan : uang kembalian
Jukung : sampan
Jungjung : angkat
Jungkat : ungkit
________________________________________________________________
k
Kabéh : semua
Kacék : selisih
Kacir : kuncir
Kader : memangnya
Kadiran : mentang-mentang
Kaé : itu
Kagok : tanggung, segan
Kajogan : menyesal
Kakal : keras (nasi)
Kakang : kakak laki-laki
Kakéen : terlalu banyak
Kaki : kakek
Kalén : selokan
Kala : jebak
Kali : sungai
Kali belang, kali singkup, kali welingi, kali curah (bak larang), kali gondang, kali petambakan, kalio caban : sungai yang terdapat digaluh timur
Kali jurang : nama desa tetangga sekaligus nama sungai yang membelah galuh timur
Kali dakum, kali tasmi, kali kidul, kali tungtung : bagian sungai dari kali jurang yang berada digaluh timur
Kali pancur : pemandian diwilayah galuh timur
Kali pucung, kali rau : perdukuhan diwilayah galuh timur
Kalir-kalir : andalan, belum apa-apa sudah
Kalong : kelelawar
Kalong wéwé : wewe gombel, peri
Kamijara : serai
Kamikekel : tegang otot
Kamitenggengen : bengong karena panic
Kami tetep : binatang kecil berwarna putih yang suka menempel disela kulit dan
menimbulkan rasa gatal
Kanca : teman, kawan
Kancing : kunci
Kanclep : tenggelam
Kanda : cerita
Kandang : pulang, kandang
Kandeg (an) : tak urung
Kandel : tebal
Kandi : karung
Kandut : menaruh menggunakan baju
Kangen : rindu
Kanggo : untuk, buat
Kapicirit : mencret, berak dicelana
Kaplak : dewasa
Kapuk : kapas
Kaput : terakhir, pamungkas
Kara : kacang
Karah : pipa penjepit ujung gagang
Karang asem : sebuah perdukuhan diwilayah galuh timur
Kari : tertinggal, sisa
Karo : dengan
Kasap : kasar
Kathok : celana pendek
Kathil : keranda
Katibubul : buah dari ubi jalar
Katon : kelihatan
Kawung : papir kertas rokok dari daun
Kawus : musnah, terbawa
Kayong, kaya : seperti
Kéang-kéangan : kehilangan
Kebita : kepengin
Keblabur : diterjang banjir
Keblandrang : kelewat
Kebléténgan : berak dicelana
Keblosok : terperosok
Kebluk : malas
Kecéhan : bermain ditempat becek
Kecengklak : salah urat
Kéci : terakhir, pamungkas
Kecik : tuyul
Kecing : penakut
Kecrot : jenis mangga
Kecubung : terong yang dapat memabukkan
Kecug : hujam
Kecup : cium
Kecut : rasa asam
Kedamangan, kedemekan : meraba raba dalam kegelapan
Kedawung : daerah galuh timur 2
Kédél : kidal
Kedengan : tiduran
Kedér : bingung
Kedung : bendungan air
Kegabrug : jatuh, tersungkur
Kejem : berani
Kejempét : terjepit
Kejer : kaku
Kejet-kejet : kelojotan
Kejongkong : terjerembab
Kékét : jenis ulat
Kekoréh : mencari rejeki, kerja
Kelabas : kebablasan
Kelalén : lupa
Kelayah : ketiduran
Kelelep : tenggelam
Kéli : hanyut
Kemaduan : tumbuhan parasit
Kemaruk : rakus
Kemat : pelet, pengasihan
Kemeng : penat
Kemonthol : genit
Kempong : pergedel dari ampas tahu
Kempura : maaf
Kemul : selimut
Kenang lara : sakit
Kenang tulah : kualat
Kéncéng : kuali, wajan
Kencér : jenis rebana
Kencot : lapar
Kenclong : menanam padi darat
Kendat : gantung diri
Kendhel : berani
Kendil : bejana
Kendo : kendur
Kenduyukan : kumbang tanah
Kénger : tegang urat leher
Kengkunang : kunang-kunang
Kengkuwung : bianglala, pelangi
Kengkeng : kencang, padat
Kénto : labu sayur
Kentheng : perkasa
Kenthéng : bel
Kenthir : stress, gila
Kenthos : tunas yang didalam kelapa dan belum berakar
Kenthung : kentongan, penanda waktu shalat
Kenul : dodol gosong
Kényoh : kunyah
Kenyot : sedot, menyusu
Kepaduk : tersandung
Kepah : memamah makanan, ditelan hanya sarinya saja
Keperang : tersayat pisau
Kepet : kipas
Kepiran : terbenggkalai, terlupakan
Kepoh : pangkal rokok yang basah terkena liur
Kepokoh : daripada
Keponggok : terperangkap
Keponto : perlu sekali (keadaan terpaksa)
Kepoyuh : kencing dicelana
Kepudang : burung
Kepungan : kenduri
Kerah : berantem
Keras : cepat
Kérék : menimba
Kerem : kurung
Kérem : karam
Kereng : merajuk
Keréng : gula gosong
Kerep : rapat (jarak)
Keri : geli
Kerig : kerja bakti
Kesambet : kerasukan roh halus
Kesasar : tersesat
Kesat : kering
Kesed : kering
Késéd : pembersih kaki
Kesel : capek
Keselek, kesenggruk : tersedak
Kesengsem : kasmaran
Kesimbukan : tumbuhan menjalar yang daunnya bau kentut
Kesuh : jengkel, marah
Ketabasa : perdukuhan diwilayah galuh timur
Ketap : padat (tanah)
Ketiran : baling-baling
Kethék : monyet
Kethether : kedinginan
Kethip : pecahan uang sen
Ketiga : kemarau
Kethot : pelit
Kethu : tudung khusus perempuan
Ketumbuk : kepergok, ketauan
Ketunggéng : scorpio
Kewadukan : serakah
Kewanén : terlalu berani
Kéwér : bawa
Kewung : cekung
Kiclik : kocok
Kidhang : menjangan
Kidul : selatan
Kié : ini
Kieng : rajin
Kikil : kaki hewan
Kilan : ukuran kira-kira sepanjang bentangan jari
Kilang : tumben
Kinang : cemilan nenek-nenek
Kinjeng : capung
Kinthil : ikut
Kiong : siput, keong sawah
Kipat : kibas
Kiran : agar, supaya
Kirab : kibaskan, bersihkan (tikar)
Kirik : anak anjing
Kisruh : ribut
Kiter : belok, tikung
Kiwa : kiri
Klambi : baju
Klaras : daun kering (pisang, jagung)
Klasa : tikar
Klatheng : jenis lebah madu
Klawu : abu-abu
Klebes : basah
Klebet : keinginan yang mendesak
Klendangan : keluyuran
Klenger : pingsan
Klesad-klesed : malas-malasan
Kliang : daun kering
Klika : kulit kayu
Klimis : licin (rapi)
Klinter : keliling
Klithik : kerdil
Kliyeng : pusing
Klonéngan : bel, pintu perlintasan kereta
Klonthong : kupas
Kluban : kukusan daun muda
Kluih : jenis sukun
Klumbruk : numpuk (pakaian kotor)
Klunthung : kelapa muda yang sudah jatuh
Kluwer : berbelok cepat
Kluwung : bibir sumur
Ko : kamu
Kober : sempat
Kobol-kobol : habis-habisan
Kocop : kulit penis yang belum disunat
Kodos : rakus
Kojah : bercerita
Kokop : meminum langsung dari poci
Koleng : idiot
Kolon : kebangetan
Kolu : tega
Kombrong : longgar (pakaian)
Koméng : kerdil
Kompét : ukuran daun pisang
Kondor : hernia, turun bero
Konéng : disuruh
Kongkon : perintah
Kop : silahkan
Kopak : werangka
Kopét : kotoran, tai
Koplak : terminal dokar, andong
Kopok : kototan telinga
Kor : anak kutu
Korakan : kentongan kecil yang dikalungkan pada kerbau
Koréng : luka
Korog : menarik kerah baju
Kosih : sampai-sampai
Kosok : gosok
Kotok : rabun
Kothok : sayur jamur
Kraca : siput sawah yng bentuknya lonjong
Krangkrang : semut pohon
Krapyak : tempat piring atau gelas
Kratakan : keliaran, mencari tempat
Krawit : cacing kecil
Krawu : cacahan singkong + kelapa
Kremus : kunyah
Krimpeng : kepung
Kriyep : berkedip
Kriyik : terong buat lalap
Kruma : kuman
Kuber : obok-obok
Kudung : kerudung
Kudek : kodek, korek
Kué : itu
Kuéni : jenis mangga
Kukudh, pupul : angkat (jemuran)
Kukul : jerawat
Kukus : asap, awan
Kulak : belanja
Kulon : barat
Kum : rendam
Kumbah : cuci
Kundang : bawa
Kungkum : berendam
Kunjal : angkut
Kunyuk : monyet
Kupatani : sumpahi
Kupluk : topi yang suka dipake jamrud
Kur : hanya
Kusan : alat pengukus
Kutang : bra
Kutés : benih ikan gabus
Kutuk : ikan gabus
Kwalik : terbalik
Kwangwung : jenis kumbang
________________________________________________________________
L
Labas : bablas
Labuh : mengolah sawah
Labur : cat dari kapur
Laci : meja
Ladak : ceplas-ceplos
Ladas : sukurin
Ladén : layan
Ladhing : pisau
Lagep : mau, akan
Lah : tidak mau
Lajer : lajur, baris
Lakar : rengginang
Laken : jenis topi koboy
Laki : senggama
Lali : tidur pulas
Lamar : memberi sesuatu kepada kekasih
Lambé : bibir
Lamis : tidak bisa menyimpan rahasia
Lamod : jilat
Lampar : tau kemana-mana
Lamping : sampul
Lamur : samar
Lanang : pria
Lanas : dol
Lancung : tai ayam yang lembek (mencret)
Lancur : ekor jago
Landha : londo, bule
Landung : merumbai
Langgar : suro, masjid
Langka : tidak ada
Langseng : panci yang berongga
Langu : jelaga
Lanyah : hapal
Laos : lengkuas
Lapika : daripada
Lara : sakit (rasa)
Larak : seret, tarik
Laré : anak
Lari : cari
Las : sisa gabah yang terdapat pada beras
Lat, ora lat : tidak berhenti
Latar : halaman
Latu : abu rokok
Lawa : kelelawar
Lawang : pintu
Lawas : lama waktu
Lawét : walet
Lawon : kain pembebat mayat
Lawuh : lauk
Layah : cobek
Layan : pasangan
Layang : surat
Layap : sayup
Lebak : lembah
Lebak larang : wilayah dikawasan galuh timur
Lebeg : jelas, hapal (jalan)
Leceng : kencang (lari)
Lédés : aus
Leg : telan
Lega : luas
Legeder : telan tanpa kunyah
Legéyéhan : tiduran
Legok : tempat yang berada dibawah
Lejat : bekas
Lelangén : berenang
Leléak : berserakan
Lelekang : makanan/minuman pembuka
Lemah : tanah
Lembayung : daun kecipir
Lembédang : tempat menaruh sesuatu didinding
Lembut : renik kecil
Lemorok : bersimbah darah
Lempeng : lurus
Lémpéng : papan
Lemper, lepet : ketupat berbentuk lonjong
Lempung : tanah liat
Lemu : gemuk
Lemud : nyamuk
Lendat-lendot : bergelayut manja
Lendi : lele tanggung
Léneng : tempat duduk diteras yang memakai batubata
Lenga : minyak
Lenga klentik : minyak goreng
Lengen : lengan
Lenggah : duduk
Lengob : kurang, idiot
Lenjaran : potongan bambu untuk menunjang tanaman kacang
Lénjéh, lenyedh : genit
Lenthu : alat pemukul
Leod : payah (gerak)
Lepa : plester (tembok)
Lérégan : korden
Lesu : lapar
Léwah : mewah
Léyéh : santai ria
Lia, liané : lain, selain
Liar : memindah tanaman
Liar-lier: mengantuk
Licing : ikan gabus
Ligar-ligur : tiduran
Lila : rela
Lilik : paman/bibi
Lilin : menggulung, melilit sarung
Limpah : pindah
Limun : sirup
Lingsa : telur kutu
Lingsang : jenis musang
Lingsir : lengser
Lintang : bintang
Lipen : lipstick
Lipri : pluit, sempritan
Lirih : pelan
Liron : ganti
Liru : pinjam hutang
Lisik : bisik
Listring : rel
Liwat : lewat
Lobar-laber : melimpah ruah
Lodhok : tusuk
Lodhong : mencret, diare
Logog : menjulurkan muka
Lola : piatu
Lolol : caplok
Lolor : terurai, tak tergulung rapi
Loman : ramah
Lompong : keladi
Londhér : panjang
Longan : kolong
Longok : tengok
Lopongan : lorong
Lorék : loreng
Lori : gerobak
Loro : dua
Lorod : tarik
Los : silahkan pergi
Lot : pemberat
Loténg : kamar diatas rumah
Lowong : bolong
Loyang : penampan
Luak : musang
Luang : lubang
Lubar-labér : melimpah ruah (air)
Ludes : habis sama sekali
Luged : kental
Lugut : duri pohon
Luh : air mata
Luih : lebih
Luk : tekuk
Luluh : lipan, kaki seribu
Lumpang : lesung, tempat untuk menumbuk
Lumping : kulit
Lunga : pergi
Lungguh : duduk
Luntap-luntup : keluar masuk
Lunyu : licin
Lur : cacing sawah
Luruh : cari
Luwih : lebih
________________________________________________________________
M
Mabur : terbang
Macek : capek, pegal
Macul : mencangkul
Madan : agak
Madaih : memasukan kedalam wadah
Madang : makan
Madep : menghadap
Madhong : anak perempuan
Madul-madul, mudal-madil : berserakan, berhamburan
Majir : mandul
Makam dawa : sebuah perdukuhan diwilayah galuh timur
Mal : masa iya
Malia temen : ungkapan rasa tak percaya
Malang : melintang
Mamah : kunyah kepah-kepah
Mamang : paman
Mambek : banjir kecil
Mambrah : berserakan
Mambu : bau
Mana : sana
Manak : beranak
Mancung : pelepah bunga kelapa
Mandeg : berhenti
Mandher : tiang untuk kuda-kuda rumah
Mandung : kucing besar
Manéngan : makanya, lagian
Mangan : makan
Mangap : membuka mulut
Mangar-mangar : muka merah
Mangga : silahkan
Manggar : bunga kelapa
Manggon : menempati
Mangsan : musim
Mangsi : tinta
Manja : menanam
Manjat : naik
Mani : sperma
Maning : lagi
Manuk : burung
Manut : nurut
Mapag : menjemput
Mapar : penuh, rata (takaran)
Maraih : mengajari, menyebabkan
Maras : khawatir
Marem : mantap
Mari : sudah tidak lagi, sembuh
Maring : ke
Marung geni : menyalakan api
Marus : darah beku
Matil : kawin
Matung : memotong-motong hewan
Matur : meminta ijin
Matur nuwun : terima kasih
Mau : tadi
Mbajor : lancing
Mbaor : teriak
Mbarah : awas
Mbari : sambil
Mbayuh : ayo, yuk
Mbedegel : jengkel
Mbedédél : pegal
Mbelet : selip, terperosok
Mbentongor : songong
Mblancir : panjang sendiri
Mblandong : menebang kayu
Mblangkemi : lebam parah
Mbledag : pecah, rekah
Mbledudh : malas
Mblekbek : penuh asap
Mblekuk : becek, gembur
Mblendis : gendut
Mblenger : bosen
Mblondot : longsor
Mbekis : menghardik
Mbeler : malas
Mbok : ibu, kan?
Mbokan, mbokanéng : siapa tau, khawatir, kirain
Mboyok : pegal
Mbrandil : bergelantung
Mbun-mbunan : ubun-ubun
Mbusleng : kabur, cuek
Mecicil : mendelik
Mecing : memberi
Medit : pelit
Medar : memendar, terurai
Médhang : minum-minum
Medhéni : seram, menakutkan
Medok : empuk
Megap-megap : ngap, susah nafas
Megar : menetas
Megaru, megawé : membajak sawah
Méhér : payah
Mejen : mampet, macet
Méjéng : mangkal
Mék : sentuh
Melas : iba, kasihan
Mélé : menjulurkan lidah
Melék : terjaga
Melilur : tanda merah bekas sabetan cambuk atau sapu
Meling : mulus
Mélu : ikut
Mémé : menjemur
Memendé : menidurkan anak
Mémét : mencari ikan
Mempeng : getol
Mémper : pantas
Ménclok : hinggap
Mendal-mendul : memantul
Mendamayong : ragu-ragu
Mendhem : mabuk
Mendhil : lentur
Mendo, mendoan : setengah matang (gorengan)
Mendukul : menggunung, cembung
Méné : sini
Meneb : mengendap
Meneng : diam
Menjangan : kijang
Meng : ke
Méngés : berkilau tajam
Menggah : segan
Mengkel : keras, montok
Mentak : berakibat
Mentheleng, mentherong : mendelik
Menther : anak itik
Mentiur : hampir roboh
Menuknuk : menyembul
Menyat : bangkit
Ményéng : bengkok
Mepeng-mepeng : mantap (bawaan)
Mérad : pergi
Merang : kulit padi
Méri : iri
Merunggon : kumpul
Mésem : tersenyum
Mesusi : mencuci beras
Mét : petik, memetik
Meteng : hamil
Methal : menyebar, terpisah
Metonggo : melamun, berdiam diri
Metu : keluar
Méwék : nangis
Méyég : goyah, oleng
Micik : mengalihkan kata
Midadari : bidadari
Midher : berkeliling
Miki : barusan
Mili : mengalir
Mimbrih : mulai mengumpulkan
Mimik : vagina
Mimpes : kempes
Minangka : umpama
Mindo : kali kedua
Minjo : melinjo
Mingkem : mengatupkan bibir
Mipil : bertahap
Mireng : menyimak
Mirong, mpridong : memakai sarung untuk selimut
Mobat-mabit : kesana-kemari
Modar : mati
Mojar : minta izin
Molo : blandar utama (bentangan kayu untuk atap yang berada ditengah)
Monenge : awalnya
Moni : bunyi
Mplaku : jalan kaki
Mplanggrang : melintang
Mplangkrok : duduk
Mplayu : lari
Mplebu : masuk
Mplécéh : lecet
Mpledhing : nungging
Mpledos : patah (dahan)
Mpledug : meletus
Mplempat : melompat
Mplendung : membesar
Mplenthing : bentol bernanah
Mplepes : sempal, patah (dahan)
Mplésdhré : celana melorot sampai pantatnya terlihat
Mplethet : sempit, ketat (baju)
Mplingping, Mplodhong, Mplosnong : cantik, mulus
Mplodos : menerobos
Mplodhong : mulus
Mplorod, mplurud : melorot, turun
Mplungker : melingkar
Mpralak : pera (nasi)
Mprambat : naik
Mprangkang : merangkak
Mprekabak : bersemu merah
Mprobol : sesuatu yang keluar dari wadah yang bolong, bocor
Mprungkut-mprungkut : meringis kesakitan
Mprupus : bual, dusta
Mua, mungkar : pergi dari sarang
Muang : jatah bermain (permainan)
Mubah : mubadzir, sia-sia
Mubeng : mengitari
Mucu-mucu, munyuk-munyuk : bersungut-sungut
Mudal-madil : acak-acakan (situasi)
Mudeng : mengerti
Mudhal : luber
Mudun : turun
Mugag-mugug : enek, mual
Mujung : memakai selimut
Mujur : menghadap
Muk : cangkir dari seng
Mukir : berkelit
Mulang : mengajar
Mulek : berasap
Mulih : pulang
Mulur : memanjang fleksibel, ngaret
Mumbul : memantul
Mumet : sakit
Mundak : naik (harga)
Munéngé: awalnya, tadinya
Mung-mungan : hanya stu-satunya
Munggah : naik
Munggang sartimah, munggang tengah, munggang bledég, munggang sari,
Munggang piluang, munggang thathu : sebuah wilayah digaluh timur
Mungkar : keluar dari sarang
Munjer : berada diatas
Munjuk : naik (asap)
Munjung : penuh isi
Munting : ramping
Munyeng : berputar
Munyuk-munyuk : bersungut-sungut
Murag : rontok
Muroni : beracun
Murub : menyala
Murug : terkena sesuatu
Murus-murus : mulut berbusa
Muser : gerak pusaran
Mut : makan bukan denga cara dikunyah (sebangsa memakan permen)
Mutah : muntah
Mutungi : ngambek
Muwur : menyemai padi darat
Muyab : menyebar
________________________________________________________________
N
Nabel : cuek
Naga dina : aurora
Nahim : enak saja, sorry layauw
Najis krinyis : sorry berat (untuk penolakan)
Nalar : pengertian
Nanang : anak lelaki
Nando : menyimpan stok
Nandhur : menanam
Nangsang : tersangkut
Ncromong : bias panas api
Ndarani : dikira, sangka
Ndelak : mendongak
Ndelegdeg : gemetar
Ndhean : mungkin
Ndlemok : menempel (kotor)
Ndléngér : lengah
Ndlohom, ndhowoh : manyun, melamun
Ndongko : merunduk
Nedak : tidak melewati jalan yang semestinya
Néi, wéi : kasih, beri
Nelikthik : gemetar
Nembé : baru saja
Nemen : sangat
Nempur : membeli beras
Nenggar : luas
Ngabrokena : menyusahkan
Ngacar : ancang-ancang
Ngaceng : tegang (urat)
Ngajal : sekarat
Ngandhel : percaya
Ngangseg-ngangseg : sesenggukan
Ngaplang-ngaplang : terlentang
Ngapusi : membohongi
Ngathang-ngathang : mengangkang
Ngeceber : becek
Ngecéh : becek, berair (luka)
Ngedeng : berbaring
Ngejat : merambat
Ngelud : malas
Ngemprah : payah, tidak bisa diandalkan
Ngethok : lelah
Ngeyohyoh : letih, penat
Nggelo : mual muntah
Nggo : untuk, buat ; nganggo, memakai
Ngigel : goyang pinggul
Ngklampreh : merumbai
Ngklancong : bertamu
Ngklandheng : berderet
Ngklemparak : terkapar
Ngklendang : keluyuran
Ngkludang : menyadap nira
Ngkrajug : terkejut
Ngkrangkog : memanjat pohon
Ngkrélom : lahap
Ngkresulah : mengeluh
Ngkrumbas : tidak makan nasi
Ngoclok : onani
Ngorong : haus
Ngucluk : berjalan cepat, tanpa hirau
Ngumbuk : kumpul
Ngungkuli : melebihi
Nguthur : mengalir
Nguyuh : kencing
Ninis : santai ria di beranda
Njanteng : duduk manis (hanyut dalam situasi)
Njarem : lebab
Njlagedh : lekat menempel, kotoran tebal
Njog : ke
Njoros : sesuatu yang keluar secara tiba-tiba, (méncrét)
Njrengkanang : terjengkang
Nojal : meronta
Nok : panggilan untuk anak perempuan
Nong : kata penguat pertanyaan
Ntas, ntes, tes : habis dari mana
Ntrawas-ntrawasna : menyebabkan ketakutan
Nuli : berkesinambungan
Numpak : menaiki
Nunut : numpang
Nurun : menyontek
Nusu : menyusu ; nusoni : menyusui
Nyah : nih
Nyamplung : isi buah untuk durian & nangka
Nyathem : manyun
Nyebrak : tunggang langgang
Nyelip : menggiling padi
Nyemnyem : sedikit manis
Nyemukmuk : menonjol, cembung
Nyengir : tersenyum
Nyenthar : memancar
Nyilem : menyelam
Nyilih : pinjam
Nylekamin : nikmat
Nylungsumi : ganti kulit (ular)
Nyomprang : sejenis buah peer yang tumbuh liar dihutan
Nyuwun : minta
________________________________________________________________
O
Obah : rubah
Oblag : goyang karena aus
Oblang : air gula
Obong : bakar
Olih : boleh
Oman : sapu dari jerami
Ombér : stok banyak melimpah
Ompréng : rantang
Oncor : obor
Oncog-oncog : tiba-tiba
Oncogi : mendatangi untuk melabrak
Ondol : sate khas galuh timur dan sekitarnya
Onén : bebunyian
Ongkoh : pula, juga
Ongkrog : diguncang
Or-oran : permainan menggunakan karet gelang
Ora : tidak
Ora ilok : pamali
Orong-orong : binatang malam sejenis jangkrik
Orson : limun, sirup
Othék : hamper copot
Othok owok : kue kering berlapis warna berbentuk seperti kukusan
Oyodh : akar
Oyong : jenis sayuran
________________________________________________________________
P
Pacal : kupas kelapa
Pacar : daun pemerah kuku
Pacé : mengkudu
Pacel : pasak untuk merapatkan
Pacéran : pembuangan air, got
Pacul : cangkul
Pada : sama ; padabaé : sama saja
Padang : terang
Padhal : tahan
Padhasan : pancuran air wudlu
Padhon : pojok
Padung : kursi panjang
Padhu : asal, berkelahi
Paés : dandan
Pagak : bercabang
Pagang : cegat
Pagol : mentok
Pahang : rasa jengkol & pete
Paidho : disalahkan
Paila : paceklik
Pait : pahit
Pajeg : pajak
Pakél : biji buah mangga
Pamong : aparat
Pan : akan, mau
Pancadh : injak tumpuan
Pancak : tangkap
Pancal : injak tumit, sandung
Pandheng : pelototi
Pandhia : apalagi
Paner : pas, tepat (bidikan)
Pang : cabang, dahan
Pangan : makan
Pangkon : pangku
Pangggal : gangsing
Panggok : rumah panggung
Panggul : pikul
Pangpeng : melempar kayu
Pangpung : ranting kering
Panja : kayu untuk melubangi tanah
Pantar, sepantar : sebaya
Panjer : pasang, pajang
Paong : rabun
Papag : jemput
Papah : pelepah daun pisang
Papak : tumpul rata (potongan)
Papat : Tiga
Papir : kertas rokok
Papung : mandi
Para : tempat diatas perapian
Paragan : jalan setapak
Parak : cegat
Paran : arah
Parani : datangi
Paringi : kasih
Parung : sulut
Patah : alat permainan jaman kuno
Paténi : bunuh
Pathés : mati
Pathi : santan
Patil : senjata ikan lele, mengawinkan ternak
Pathok : tapal batas
Pawe : kirab, parade
Pawitan : modal
Pawuan : tempat pembuangan sampah
Pawon : tungku, perapian
Payu : laku
Péang : penjol, gepeng
Pecakil : metode mengikat palang bambu
Pécé, pilong : buta sebelah
Pecut : cambuk
Pedha : ikan asin
Pedhangan : dapur
Pedhingden : saling memerintah
Pedot : putus
Pega : sesak nafas
Pegat : putus
Pegawéan : pekerjaan
Péhok, Pekok : penyok
Pejuh : sperma
Pekah : ongkos kawin
Peklar : meninggalkan sarang
Pelem : mangga
Pélér : conge (cairan yang keluar dari telinga)
Pélét : lumas
Pelilis : tali yng dipilin terbuat dari bambu
Pélo : tidak bisa bilang R
Pelok : biji buah mangga
Peluh : impotent
Pémé : jemur
Penak : enak, nyaman
Penakeran : kelereng
Penclas : tebas
Penet : tekan
Pénjol : tidak bulat
Pengak : pengap
Pengawak, pengawak tai, pengawak jibel : belagu
Pengeng : pekak
Pengeret : tatakan kuda-kuda rumah
Péngkor : pincang
Pengoyotan : rautan, alat untuk menajamkan pinsil
Penther : cerah
Pentil : buah yang baru lahir
Penthil : puting payudara
Peoran : semak, tumbuhan perdu
Peot : keriput
Pépé: berjemur
Pepela : dicemooh
Pepéndé : meninabobokan bayi
Pépér : cebok tidak menggunakan air
Peplayon : berlari-lari
Pera : nasi keras
Pergelét : toples
Perodh : peperin
Peruh : lecek, lecet
Pét : peci
Pétani : mencari kutu
Petarangan : tempat ayam bertelur
Peteng : gelap
Petha : patut
Pethal, pethil : pisah
Pethétan : taman rumah, pajangan
Pethok : palu
Petitis : tepat sasaran
Pewinihan : tempat menyemai benih
Picek : buta
Pijar : daripada
Pikong : lesung pipit
Pileg : flu
Piletan : batas tanah
Pinangkane : umpamanya
Pincuk : bungkus
Pindakane : seumpama
Pindo : dua kali
Ping : kali
Pinggan : piring besar
Pira : berapa
Piru : bisu
Pisan kala : mumpung
Pisin : piring kecil untuk tatakan gelas
Pit : sepeda
Pitek : lalat besar
Pitik : anak ayam
Pitu : tujuh
Piyik : anak burung
Plakangan : selangkangan
Plancuh : paku bumi
Plendungan : balon
Plintheng : ketapel
Plipir : pinggir, tepi
Plurudhan : prosotan
Poak : potongan rambut tidak rapi
Poal, poél : gompal
Pocél : kupas biji jagung
Podol : usus
Pog, pol : mentok
Pojar : minta izin
Pokol : pangkal
Polah : tingkah
Polang-poléng : warna warni
Polar-polor : ingusan
Polo : otak
Poma rong poma : wanta-wanti, peringatkan
Pondéh : letih
Pongés : pangkas sedikit
Pongkor : wadah sadapan nira dari bamboo
Popok : tambal
Pora : biar
Poroten : haid, menstruasi
Pothéng-pothéng :
Pothes : patah
Pothol : lepas
Powot : menyebrang jembatan
Poyan : pamit
Poyok : ledek
Prangpang : berlubang
Pranti : biasa, stok
Prau : perahu
Prenggok : kepung
Prengus : bau kambing
Préi : libur
Primén : kenapa
Primpen : teliti
Pring : bambu
Prit : burung pipit
Pruntus : bintil-bintil
Prutung : tanggal, terlepas
Puas : sukurin
Pucuk : ujung
Pudak : pohon samacam pandan yang daunnya dibuat tikar
Pudat : lunas
Puek : bete
Pugang : anak yang hidup (kakak adiknya meninggal)
Pulas : pinsil warna
Pulo bali : daerah yang masuk wilayah sabrang kulon (galuh timur II)
Puluk : makan
Pulut : getah lengket
Puncrit : pucuk
Punggel : pangkas
Puntir :ulir, putar
Puntu : pilin
Pupu : paha
Pupuh : obat tetes mata
Pupul : angkat (jemuran)
Pupur : bedak
Pupus : pucuk daun muda
Puput : keringnya tali pusar bayi
Pur : impas
Putek : pusing, galau
Puthes, pites : patah
Putrén : jagung muda
Putu : cucu
Pyan : plafon, langit-langit
________________________________________________________________
R
Rabi : kawin, senggama
Ragangan : kerangka
Ragap : raba
Rai : wajah, muka
Rajang : potong
Rajeg : pagar
Ramat : sarang laba-laba
Rambanan : rumput ternak
Rambang : membuka mata didalam air untuk menghilangkan debu
Rambeng : ramai kumpul
Rampék : hirau
Rangda : janda ; Rangda magel : janda kembang
Rangda élik : putri malu
Rangen : kutu air
Ranggap : kandang ayam dari anyaman bambu
Ranggon : kandang kambing
Rangkah : aral, halangan
Rangket : rangkul
Rasul : selamatan
Raup : cuci muka
Rawuh : hadir
Rawun : kukus
Rayah : gerumut
Rayang : angkat rame-rame
Reang : saya, aku
Rebab : rebana
Rega : harga
Regedh : kotor
Régal-régol : berbatu (jalan)
Régék : bergerigi
Rejéh : bersemangat
Reka-reka : neko-neko
Rekasa : susah, sengsara
Rémbés : beleken, bangun tidur belum mandi
Rembisak : berkaca-kaca
Rémbél : banyak bergerombol
Remek : remuk
Rendeng : musim hujan
Réndhéng : pohon kacang tanah
Réndos : lindas
Rengkod : rusak (badan, kendaraan)
Rentek : potong-potong kecil
Renteng : retak
Rénténg : gandeng
Rereb : tenang
Rés : setrap
Res-res : kotoran debu
Rewah : dibuat mewah
Rewang : Bantu
Rewong : ganggu
Ria : pesta hajatan
Riak : ludah kental
Ridu : terganggu
Rigel : jatuh
Rika : kamu
Rikuh : segan, kikuk
Ringkok : mangkuk
Rinjing : wadah dari anyaman bambu
Risih : segan
Riut : semak berduri
Rob : air susut
Rodét : sobek panjang
Rogoh : memasukan tangan kedalam lubang
Rogol : luruh, rontok
Rojok : memasukan benda kedalam lubang
Rolas : dua belas
Rompol : gigi tanggal
Ron : kedua
Rong : lubang
Rongewu : dua ibu
Ronggas : 12 (angka terbesar dalam kartu gaple)
Ros : ruas
Rosa : kuat (tenaga), keras (suara)
Ruab : kotoran sampah berserakan
Ruag : rusak
Rubes : berisik
Rubuh : tumbang
Rucah : campur baur
Rucus : tusuk
Rudhadh : kesenian semacam pencak silat
Rugrug : runtuh
Ruing : bising
Rumab : perasaan yang campur aduk
Rumasa : merasa
Rumil : cerewet
Rumpon : jebakan ikan
Runggang : sampah ranting
Runtag : gentar
Runtah : sampah
Runtang-runtung : akrab, kemana-mana selalu bersama
Runtuk : sisa
Runyek : gelap
Rupek : sumpek
Rustin : cerobong asap
________________________________________________________________
S
Sab : nasi angetan
Sabab : obat
Sabah : menyambangi
Saben : setiap
Sabet : sebat, cambuk
Sabrang : sebrang
Sabrang kulon (galuh timur II) : perdukuhan diwilayah galuh timur
Sae : bisa
Sagseg : bergegas
Saiki : sekarang
Sak : saku
Saka : tiang
Sakarepé : semaunya
Salim : bersalaman
Samak : alas, tikar
Sambat : bantu
Sampiran : gantungan
Samur-samur : pura-pura mengalihkan topik
Sandangan : pakaian
Sandat : tali untuk membawa beban
Sanga : sembilan
Sangga : tunjang
Sangit : bau asap
Sangu : bekal
Sanja : apel, berkunjung kerumah wanita
Sapa : siapa
Sarap : alas
Saru : tabu
Sasab : penutup
Sasat : boro-boro
Sat : susut (air)
Saur, nyaur : bayar utang
Sawan : ayan
Sawang : sarang laba-laba
Sawidhak : enampuluh
Sawur : sebar
Sayah : lelah
Séak : iris, belah
Seban : tatakan untuk mengiris bumbu
Sebrak, sebring : lari
Secang : pohon berduri yang kayunya sangat keras
Sedéla (t) : sebentar
Sedeng : muat
Sedengan : sedang
Sedep : sedap harum
Sega : nasi
Segrok, sénggét : jolok
Segu : cegukan
Séjén : beda, lain
Sek : menyumpahi
Séket : limapuluh
Sekéthéng : gapura, pintu masuk
Selah : taruh
Selang : jangan
Selawé : duapuluh lima
Séléran : pagar pembatas
Selikur : duapuluh satu
Sélong : pete cina
Selot : kunci
Semaput : pingsan
Seméné : segini
Semineb : angker, wingit
Sempal : lepas, (dahan)
Sempor : lampu minyak
Sempriwing : semilir, sepoi
Senajan : meskipun
Senal : kereta eksekutif
Sendol : sundul
Sengap : bentak
Sengar, wangur : aroma tidak enak yang sangat menusuk hidung
Sénggéng : nyelonong duduk
Sénggét : galah menjolok buah
Sengkal : pasak untuk merapatkan pintu
Sengon : nama pohon
Séngop : cium
Senthar : memancar (air)
Sénthé: sejenis talas
Sentheng : jemuran
Senthir : lampu templok
Sepa : sepah, hambar (rasa)
Sepet : getir
Sepur : kereta api
Sérab : silau
Serem : hebat
Sewug : gerakan yang cepat
Sidakep : sedekap
Sidha : jadi, (kata kerja)
Sidum : nama burung
Sigar : belah
Sigeg : mengeluarkan ilmu kanuragan
Siji : Satu
Sikep : peluk dari belakang
Sikil : kaki
Silem : selam, menyelam
Silih : pinjam
Silir-silir ; semilir
Silit : anus
Simpé : tenang (perasaan)
Sinau : belajar
Sindhur : pewarna makanan
Sing : yang, dari
Singget : sempat
Siru : sendok dari daun
Sisan : sekalian
Siwil : kenai sedikit
Siwur : gayung
Slempang : khawatir
Slempédh : terjepit
Sléndhér : kendaraan pengeras jalan
Sléndok : menaruh baju dipundak
Slimpring : sejenis opak
Sliri, sono :nama pohon buat pakan kambing
Slomod : kena api
Slorok : laci
Sluksuk : hewan perusak kayu
Slumbat : alat untuk mengupas kelapa
Slumpring : lapisan yang membungkus pohon bambu
Sluweg : jenis talas
So : daun, pohon melinjo
Sodor : jenis permainan tempo dulu
Sodoyong : pintu gerbang menuju galuh timur
Soék, suék : sobek
Sog, srog : taruh
Sogok : tusuk
Sogol : bersemi
Sokan : kadang
Solat : semakin
Songé : meski
Songgo : galah untuk memetik buah
Sorog : gembok kunci
Sosi : kunci
Sot : lepas
Soten : karuan
Srampang : menyerang kaki, sliding, tekel
Sranta : malas menunggu (tidak sabar)
Srawang : tarawang
Srebadh : air gula masem
Sréi : usil
Srengéngé : matahari
Srimpedh : serempet
Sriwik ; kesriwik : terkena sedikit
Srudhug : seruduk
Sua, susub : potongan kayu kecil yang menusuk kulit
Sudat : menusuk untuk mengekluarkan nanah
Sudi : piring dari daun
Sudung : kandang babi
Sué : lama
Sueng : anting
Sugih : kaya
Sugu : alat untuk meluruskan potongan kayu (serut)
Suker : pusing (pikiran)
Suket : rumput
Sulur : berenang
Sumeng : sakit panas
Sumpeg : sumpek
Sumpet : tuang
Sumprah : enak, lezat
Sun : cium
Sundul : mentok atas
Sung : sumpah
Sungga : duri kayu
Sungkan : malas
Sungu : tanduk
Sungut : antena hewan
Sup, masup : masuk
Supur, suthur : jenis jangkrik
Sur : memasukan kayu kedalam tunggku
Surak : sorak
Suri : sisir
Surup : remang, lindap
Surupan : lorong, terowongan
Susu : payudara
Susuh : sarang burung
Susuk : alat untuk menggoreng
Sut : undi dengan jari
Suthang : kaki belakang serangga yang tanggal sebelah
Suwuk : dijampi-jampi
Suwung : kosong
________________________________________________________________
T
Ta : sih ( sebuah ahiran)
Tagon : pacar
Taiyéng : karat
Talam : penampan
Tamba : obat
Tambag : plafon dari anyaman bambu
Tambang : tali
Tambar : tidak lagi bertuah
Tambeng : berlagak tuli
Tampah : alat untuk menampi beras
Tandan : tulisan
Tando : stok
Tandur : tanam
Tanek : tanak, matang (nasi), asik terlena
Tangéh : masih lama
Tanggalan : kalender
Tanggel : tempelkan, pentokin
Tanggun, tanggunéng : malah jadi
Tangi : bangun
Tangkil : perbukitan diwilayah timur galuh timur
Tapih : kain
Tapuk : mulai
Tarang : jemur diatas perapian
Taren, tetaren : minta izin
Tatah : alat untuk mengukir kayu
Tatar : tempat untuk memanjat kelapa
Tatas : habis
Tawani : menawari sesuatu
Tawon : lebah
Tawu : kuras
Tebok : jaminan
Teduh : mendung
Tegalan : kebun/ladang
Tegel : tega
Tegesan : puntung rokok
Tegi : tutup
Tegor : tebang
Téhel : ubin
Teka : tiba, sampai
Tekang ndhi : sampai mana
Téla : jelas
Telak : tenggorokan
Telu : tiga
Tembalang : jawab
Tembé : baru saja
Tembila : bangsat, kutu kasur
Tembor : neraca, timbangan
Tembung : tanya
Temen, nemen, men : amat, sangat, banget
Temenan : beneran, swuer
Temon : dapet nemu
Témprang : menendang kaki, tekel
Temu : tanaman untuk jamu
Tenger : tanda ; Tetenger : batu nisan
Tengu : binatang kecil berwarna merah yang suka menempel disela kult dan
menimbulakan rasa gatal
Tepak : tapak
Tepes : serabut buah kelapa
Tepo : lapuk
Tépos : pantat rata
Tepung : menyatu
Terak : terobos
Tetek : penggal, potong
Teter : cecar
Tetunggon : menunggui
Téyéng : bisa
Thelang-theléng : melek, terjaga tidak bisa tidur
Théol : lelah, pegal
Thethel : menyayat daging
Thukul : tumbuh
Tiba : jatuh
Tilik : jenguk
Timbil : bisul mata
Tirigan : coba-coba, bandel
Titah : tuntun
Titéni : perhatikan
Titit : penis
Tladung : hajar (ayam)
Tlampek : tabrak, serempet
Tlémbo : leot, lemah
Tlembuk : pelacur
Tlenis : gerimis
Tlepong : kotoran kerbau
Tlowongan : bergema
Tlupuh : papan dari belahan bambu untuk ranjang (tatakan kasur)
Toblé : bloon
Tobong :
Tok : saja
Toli : pula, juga
Tompo : besek dari anyaman bambu
Tongki : blasteran itik dan bebek
Tonyo : mendorong muka
Trésé : kepompong
Trewélu : kelinci
Tritis : tempat jatuhnya air hujang dari genteng
Trojog : tabrak
Trondol : botak
Trotos : sekaligus
Trubus : bersemi
Tugel : patah
Tuk : mata air
Tukaran : cekcok
Tuku : beli
Tulah, kenang tulah : kualat
Tuli : terus
Tulup : sumpit (senjata)
Tuma : kutu
Tumplek : tumpah
Tuna : rugi
Tundun : tandan
Tung : lewat, via
Tunggak : tonggak
Tungkreb : tutup
Tungtung : ujung
Turag-tarég : hiper aktif
Turah : lebih
Turan : iya kan?
Turéné : lewat sini
Turu : tidur
Turuk : vagina
Turutan : juz amma, kitab
Tut : turut, ikut
Tutori : kumpulkan yang berserakan
Tutu : tumbuk
Tutug : selesai
Tutuh : tebang
Tutur : mengadu
Tuturi : wejangan
Tutus : tali
Tuyingen : kurus, kerempeng
________________________________________________________________
U
Ubedh : gulung,lingkar, lilit
Ubek-ubek : obok-obok
Ubengi : kelilingi
Uber, udhag : kejar
Ubudh : barang rongsok yang masih dipakai (kendaraan)
Ucul : lepas
Udar : lepas (ikatan)
Udek : aduk
Udhan : hujan
Udhudh : rokok
Ugat-uget : gerak-gerik
Uja : tuju
Ujaré : katanya
Ujug-ujug : tiba-tiba
Ula : ular
Ulaih : ganggu
Uleman : undangan
Uler : ulat
Ulik-ulik : burung yang berkicau pada malam hari (mitosnya burung kematian)
Ulir : putar
Ulung : beri, kasih, sodor
Umah : rumah ; umah lugu : rumah induk
Umak-umik : komat-kamit
Umang-umang : sejenis kumbang
Umbel : ingus
Umbut : tunas kelapa
Umpres : gaduh
Umob : mendidih
Umprik : ramai banyak orang
Undak-unduk : berjalan merunduk
Undhar : komidi putar
Undhur-undhur : hewan yang berjalan mundur
Unduh : petik
Unduk : alat untuk mencukur
Unggal : tiap
Ungkal-ungkal, ungkad-ungkad : geledah
Ungkeb : penutup
Untu : gigi
Unthuk : buih
Upa : nasi
Upas : racun, bisa
Upet : bunga buah sukun
Upih : pelepah pinang
Upuk-upuk : jenis burung hantu
Urak : usir
Urang : udang
Urek-urek : corat-coret
Urip : hidup
Urug : nambah makan
Urun, urunan : iuran
Usel : cobek
Utah : sesuatu yang dimuntahkan
Uthik : gerak
Uthim : redup
Uthuk : debt collector
Uwan : uban
Uwangan : pengairan
Uwi : ubi jalar
Uwur : cengkeh campuran tembakau
Uyah : garam
Uyeg : remas
Uyuh : urine
Uyun : tali yang terbuat dari bambu
________________________________________________________________
W
Waca : baca
Wadas : batu cadas
Wadé : sebal
Wadon : perempuan
Wadhung : alat untuk membelah kayu
Wagéan : pasar wage
Wagu : sesuatu yang terlihat tidak pantas
Wahin : bersin
Waja : pendaringan, wajan, baja
Wajik : kue kering
Waka : pecahan genteng
Wakul : bakul, wadah
Walang : belalang
Waléh : mengaku
Wales : balas
Walesan : joran
Walik : balik
Waluh : labu
Wanci : kapok
Wandhu : bencong
Wangkot : keras kepala
Wangun : teras, beranda
Wangwa : bara
Waraih : ajari
Waras : sehat
Wareg : kenyang
Wasuh : basuh, cuci
Watek : watak
Watek enem : hari sial
Wates : batas sampai
Watir : khawatir
Watu : batu
Watuk : batuk
Watun : menyiangi rumput
Wayah : waktu
Wayangan : bayangan
Wayu : basi
Wédhang : air minum
Wedhi : takut
Wedi : pasir
Wedus : kambing
Wekas : pesan
Wéken : kasih beri
Weladh : sembilu
Welagar : bakar
Welang : belang
Weledh : tali dari bambu
Weléh-weléhna : umbar
Welirang : belerang
Welothoh : berlumuran
Weluku : alat untuk membajak sawah
Welut : moa, belut
Wengi : malam
Wentis : betis
Weruh : melihat
Wesi : besi
Wétan : timur
Weteng : perut
Wéthén : cekcok
Wewadha : olok-olok
Wewedhén : orang-orangan sawah
Wewudha : telanjang
Widig : wadah dari anyaman bambu untuk menjemur kerupuk
Wiji : biji
Wijik : air kobokan
Wilis : lalat hijau
Wingi: kemarin
Wingkis : menggulung ujung celana atau lengan baju
Winih : benih
Wira-wiri : bolak-balik
Wirang : malu
Wis : sudah
Wisan : berhenti
Wisuh : mencuci tangan
Wit : pohon
Wiyak : sibak
Woé : berbuah
Wolu : delapan
Wong : manusia
Wor : campur
Wudhel : pusar
Wudu : butuh, perlu
Wulan : bulan
Wulang : ajari
Wuledh : liat
Wulu : bulu ; wulu kalong : bulu kuduk, bulu roma
Wulung : ungu terong
Wungkal : batu asahan
Wungu : biru
Wuru : keracunan
Wurung : gagal
Wutuh : utuh
Wuwung : atap, karpus, keramas
________________________________________________________________
Y
Yag-yagan : berkeliaran
Yuyu : kepiting
________________________________________________________________
4 comments
welehh.. kamus enyong mejeng ng kene yak? xixii :D
Owalahh ternyata itu to arti kata Gempung.
Berarti hampir mirip dengan istilah “nganyelke” ya Mas.
Biyuh mas, kamuse mbok digawe scroll wae lah. Ben gak kedawan. Ngko marahi gempung. #eh
Sik sik… Sabar… ora pas nek gempung sembarange